Folkert de Jong

Misschien is het een superheld
met een bierbuik

In 2020 en 2021 hing Folkert de Jong als eerste Kerkmeester van de Grote Kerk Veere scheepsmodellen van parafine op. Veel eerder, in het jaar 2000, bouwde hij in de dependance van de Vleeshal het atelier na waarin hij aan zijn waanzinnige personage ‘The Illemauzer’ had gewerkt. En vijf jaar geleden installeerde hij tijdens de tweede editie van Façade de koppen van drie Middelburgse predikanten in de schaduw van de Oostkerk. Met andere woorden: De Jong is een geziene gast in het Zeeuwse. Tijdens de derde editie van Façade is hij opnieuw van de partij, nu voor de deur van de Abdijkerken met een levensgrote pop die erom vraagt aangeraakt te worden.

Folkert de Jong, beeldhouwer en tekenaar, zit 25 jaar in het kunstenaarsvak. Hij maakte naam met mensfiguren in giftige kleuren. Inmiddels zou hij er een heel leger van mutanten, zombies, heksenjagers en seriemoordenaars van kunnen formeren. ‘Ik ben gefascineerd door mensen die door het lint gaan’, liet hij bij eerdere exposities weten. En hij vertelde er ook altijd bij dat hij graag films over psychopaten zag. Hij zegt: ,,Ik ben best beïnvloed door underground horrorfilms als ‘The Texas Chainsaw Messacre’. Mensen vinden het vreemd dat dat me bezig houdt. Volgens mij heeft iedereen een fascinatie voor seks en geweld. Alleen komen we er niet graag voor uit. Het is mijn rol als kunstenaar om duidelijk te maken dat die fascinatie in onze natuur zit.”

Zijn nieuwe installatie ‘Vagevuur’ in Middelburg is niet meteen een horrorpop. ,,Misschien is het een buitenaards wezen”, zegt de kunstenaar. ,,In elk geval is het een seksloze figuur, geen man en geen vrouw. Met een hoogte van 2,20 meter is het een soort Hercules, een superheld met een bierbuik. De pop staat op twee industriële veren, de oppervlakte is zacht.  Je mag hem/haar aanraken. Slaan mag ook. Ik ben heel benieuwd wat de aanwezigheid van die pop doet met het publiek. Hopelijk worden ook mensen die niet zoveel met kunst hebben er door geactiveerd. Met de titel ‘Vagevuur’ geef ik aan dat er sprake is van een overgangsfase, een ritueel van reiniging. Zoals je in het vagevuur je zonden kwijtraakt. Oog in oog met mijn installatie weet je nog niet of je verlost bent, of je naar de hemel mag. Een antwoord vraagt tijd.”

De vorige deelname aan Façade zette hem aan het denken nadat zijn installatie bij de Oostkerk doelwit werd van vandalisme: ,,Eerst werd er een beeld omgeduwd. Vervolgens werden de monden van de koppen met tweecomponentenkit dichtgemaakt. Ik heb dat zo gelaten, de beelden waren er beter door geworden. Kunst in de openbare ruimte maakt reacties los. Op die gedachte ben ik voor mijn huidige deelname verdergegaan. Daarbij kwam de pandemie. Door covid werden we ons bewuster van ons eigen lichaam en de ruimte daaromheen. Hoe ga je om met de lichamelijkheid van anderen? In Amsterdam zag je tijdens de pandemie plotseling bokszakken in het straatbeeld opduiken. Een initiatief van boksscholen, denk ik. Om mensen de gelegenheid te bieden hun frustratie over de covid-maatregelen eruit te rammen. Dat shockeerde me. Zo werd fysieke agressie gestimuleerd. Dat staat voor mij lijnrecht tegenover het concept ‘vrijwaring van angst’.”

‘Vagevuur’ mag worden aangeraakt – omhelsd, geaaid, geslagen. Wie durft?